ਜਮਹੂਰੀ ਅਧਿਕਾਰ ਸਭਾ ਪੰਜਾਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਇਕਾੲ ੀ ਸੰਗਰੂਰ ਵੱਲੋਂ 13 ਜੂਨ 2014 ਨੂੰ ਜਾਤਪਾਤੀ ਵਿਤਕਰਾ ਅਤੇ ਜਮਹੂਰੀ ਹੱਕ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਗਈ।ਸਭਾ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਪ੍ਰੋ. ਜਗਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਪੋ. ਸੁਭਾਸ ਚੰਦਰ (ਕੁਰਕਸ਼ੇਤਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ) ਨੇ ਮੁੱਖ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਵਜੋਂ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ।ਇਹ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਸਗੰਰੂਰ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬਾਉਪੁਰ ਵਿਖੇ ਦਲਿਤਾਂ ਦੇ ਅਣਐਲਾਨੇ ਬਾਈਕਾਟ ,ਪਿੰਡ ਨਮੋਲ,ਬਾਲਦ ਕਲਾਂ ਅਤੇ ਮਤੋਈ ਵਿਖੇ ਦਲਿਤਾਂ ਦੇ ਹਿਸੇ ਦੀ ਪੰਚਾਇਤੀ ਜਮੀਨ ਦੀ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਲ ਰਹੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਭਖਵੀਂ ਬਹਿਸ ਵਿਚਾਰ ਤੇ ਕੇਂਦਰਤ ਰਹੀ। ਪੋ. ਜਗਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੁੱਖ ਬੁਲਾਰੇ ਵਜੋਂ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਾਤਪਾਤੀ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਅੱਜ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਕਮ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਅੰਦਰ ਹੀਣ ਭਾਵਨਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਦਬਾਅ ਕੇ ਰਖਣ ਲਈ ਵਰਤ ਰਹੇ ਹਨ ।ਅਜਿਹਾ ਕਰਕੇ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪੜਾਈ,ਸਿਹਤ, ਰੁਜਗਾਰ ਆਦਿ ਜਿਹੇ ਜਮਹੂਰੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਨੂੰ ਕਮਜੋਰ ਕਰਨ ਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਦਲਿਤਾਂ ਦਾ ਇਕ ਹਿੱਸਾ ਪੰਚਾਇਤੀ ਜਮੀਨ ਤੇ ਖੇਤੀ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਸਵੈਮਾਣ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਲਾਜਮੀ ਹੀ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਜਦੋਂ ਕਿ ਪ੍ਰਸਾਸ਼ਨ ਜਮੀਨ ਦੇ ਠੇਕੇ ਦੀ ਬੇਹੱਦ ਉਚੀ ਕੀਮਤ ਰੱਖ ਕੇ ਦਲਿਤਾਂ ਦਾ ਇਹ ਸੀਮਤ ਅਧਿਕਾਰ ਵੀ ਖੋਹ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਦੂਜੇ ਮੁੱਖ ਬੁਲਾਰੇ ਪੋ. ਸੁਭਾਸ ਚੰਦਰ ਨੇ ਜਾਤੀ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਜਮੀਨ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਵਿਵਸਥਾ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਰੋਲਿਆ। ਉਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਮੀਨ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਉਚ ਜਾਤੀ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਚ ਕੇਂਦਰਤ ਹੋਣਾਂ ਤੇ ਦਲਿਤਾਂ ਦਾ ਜਮੀਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਹੋਣਾਂ ਇਸ ਜਾਤੀ ਵਿਤਕਰੇ ਦੇ "ਸਮਾਜਿਕ ਬਾਈਕਾਟ" ਜਿਹੇ ਘਿਨਾਉਣੇ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਦਾ ਹੈ।ਉਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਾਤੀ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿਰੁਧ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਲੜਾਈ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਜੈ। ਉਨਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਜਾਤੀ ਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਦਿਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦ ਦੀ ਉਪਜ ਦੱਸਿਆ ਤੇ ਵਰਣ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਮੂਲ ਜੜ੍ਹ ਵਜੋਂ ਚਿੰਨਤ ਕੀਤਾ।ਇਸ ਜਾਤੀ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਰੁਧ ਪੀੜਤ ਜਾਤੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਬਾਗੀ ਸੁਰਾਂ ਉਠਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਮੰਨੂ ਸਿਮਰਤੀ ਅੰਦਰ ਭਿੰਆਕਰ ਸਜਾਵਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਅੱਜ ਇਸ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮੌਜੂਦਾ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟਰੀ ਸਿਆਸਤ ਅੱਡੀ ਚੋਟੀ ਦਾ ਜੋਰ ਲਗਾ ਰਹੀ ਹੈ ,ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੀ ਉਮਰ ਲੰਬੀ ਕਰ ਸਕਣ।ਅੱਜ ਹੀ ਨਹੀਂ ੳਗੋਂ ਮੁਗਲਾਂ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਇਹ ਜਾਤੀ ਵੰਡ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦਾ ਵਧੀਆ ਹਥਿਆਰ ਰਹੀ ਹੈ।ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਮੇਂ ਚੱਲੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਅੰਦੋਲਨ ਜਾਂ ਦਲਿਤ ਅੰਦੋਲਨ ਇਸਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਹਿਲਾ ਸਕਿਆ। ਅੱਜ ਦਾ ਜਾਤੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵੀ ਸਿਰਫ ਸਿਆਸੀ ਫਾਇਦਿਆਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹੈ, ਇਹ ਜਾਤੀ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਸੇਧਤ ਨਹੀਂ । ਜਾਤੀ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਜਾਇਦਾਦ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਜਾਤੀ ਵਿਵਸਥਾ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕਿ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤੇ ਜਾਇਦਾਦ ਦੀ ਮੁੜ ਵੰਡ ਨਾਲ ਹੀ ਜਾਤੀ ਵਿਵਸਥਾ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਸ਼ੰਘਰਸ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਅਹਿਮ ਜਰੂਰਤ ਹੈ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਹਤਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿ ਦਲਿਤਾਂ ਲਈ ਪੰਚਾਇਤੀ ਜਮੀਨ ਦਾ ਰਾਖਵਾਂ ਕਰਨ ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਦਲਿਤਾਂ ਤੇ ਬੇਜਮੀਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦੇਣਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ, ਬੋਲੀ ਦੇਣ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਖਤਮ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ।ਦੂਜੇ ਮਤੇ ਰਾਹੀਂ ਪਿੰਡ ਬਾਉਪੁਰ ਵਿਖੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਅਣ ਐਲਾਨੇ ਬਾਈਕਾਟ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਤੀਜੇ ਮਤੇ ਰਾਹੀ ਂਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪੰਚਾਇਤੀ ਜਮੀਨਾਂ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਘਰਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਪਟੇ /ਲੀਜ ਤੇ ਦੇਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਨੇ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਧ ਰਹੇ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਰੁਝਾਨਾਂ ਦਾ ਨੋਟਿਸ ਲਿਆ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਮਹੂਰੀ ਅਵਾਜ ਲਈ ਵੱਡਾ ਖਤਰਾ ਦੱਸਿਆ।
ਇਸ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਲਾਭ ਸਿੰਘ ਅਕਲੀਆ, ਮੇਜਰ ਬਾਲਦ ਕਲਾਂ, ਹਰਬੰਸ ਸੋਨੂੰ,ਡਾ. ਦਰਸ਼ਨ ਪਾਲ ,ਸਤਿਨਾਮ ਸਿੰਘ ਲੇਖਕ ਜੰਗਲਨਾਮਾਂ,ਪ੍ਰੋ. ਬਾਬਾ ਸਿੰਘ ,ਹਰਭਗਵਾਨ ਭੀਖੀ, ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ, ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ,ਨਰਾਇਣ ਦੱਤ, ਨਰਦੇਵ ਸਿੰਘ,ਸੰਜੀਵ ਮਿੰਟੂ,ਗੁਰਮੁਖ ਮਾਨ, ਸੰਕਰ ਸਿੰਘ, ਮਾਸਟਰ ਦਾਤਾ ਸਿੰਘ,ਮਨਧੀਰ ਸਿੰਘ, ਮਾਸਟਰ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ,ਮਾਸਟਰ ਅਮਰੀਕ ਗਾਗਾ,ਨਰਿੰਦਰ ਨਿੰਦੀ, ਪ੍ਰੋ. ਤੇਜਵੰਤ ਮਾਨ ਅਤੇ ਕ੍ਰਸ਼ਿਨ ਕੁਮਾਰ ਪਿੰਡ ਬਾਉਪੁਰ ਨੇਮੁਖ ਬੁਲਾਰਾਇਆਂ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਕੀਤੇ ।ਪ੍ਰੋ. ਸਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਨੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦਿਤੇ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਮਹੂਰੀ ਅਧਿਕਾਰ ਸਭਾ ਦੇ ਸੁਬਾਈ ਆਗੂਆਂ ਸ਼੍ਰੀ ਤਰਸ਼ੇਮ ਲਾਲ,ਐਨ ਕੇ ਜੀਤ, ਪ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ,ਨਰਭਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਜਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨਾਮਦੇਵ ਸਿੰਘ ਭੂਟਾਲ, ਗੁਰਮੇਲ ਸਿੰਘ ਠੁਲੀਵਾਲ ਨੇ ਵੀ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ।ਸੁਬਾਈ ਆਗੂ ਸ਼੍ਰੀ ਬੱਗਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਏ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਅਤੇ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ।
ਸਟੇਜ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਇਕਾਈ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਸ਼੍ਰੀ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਪੱਪੀ ਨਿਭਾਈ।
ਮਨਧੀਰ ਸਿੰਘ
ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਝਲਕੀਆਂ
